درمان کم‌خونی در گربه ها، علت اصلی آن باید تشخیص داده شده و درمان شود.
کم‌خونی وضعیتی است که در آن میزان کافی گلبول قرمز و یا هموگلوبین در بدن وجود ندارد. این یعنی گربه از ظرفیت کمتری برای حمل اکسیژن در خون برخوردار است که منجر به پایین آمدن سطح انرژی اش می‌شود. کم‌خونی در گربه‌ها معمولاً نتیجه‌ی بیماری در قسمتی دیگر از بدن‌شان است.
روش ۱: تشخیص و درمان دلایل کم‌خونی
۱. اگر گربه‌تان زخمی شده، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. خونریزی‌های ناشی از آسیب‌دیدگی و جراحت یکی از دلایل کم‌خونی در گربه‌هاست. اگر گربه‌تان زخمی شد، حتماً او را پیش دامپزشک یا اورژانس دامپزشکی ببرید.
- اگر گربه‌تان در حال خونریزی است، با یک باند یا حوله‌ی پنبه‌ای آن ناحیه را فشار دهید تا خونریزی متوقف شود.
۲. هرگونه علائم خونریزی معده و روده را با دامپزشکش در میان بگذارید. کم‌خونی ممکن است در اثر خونریزی دستگاه گوارش هم ایجاد شود. علائم خونریزی روده عبارتند از: استفراغ یا مدفوع با آثار خون یا مدفوع بسیار تیره. اگر شک دارید، حتماً یک نمونه از مدفوع را به پزشک نشان دهید.
- اگر گربه‌تان دارویی مصرف می‌کند بخصوص داروهای ضدالتهاب غیر استروییدی مثل ایبوبروفن، تیلنول، آسپرین و از این قبیل، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک اعلام کنید. این داروها اغلب با زخم روده در ارتباط‌اند.
- دامپزشک باید برای شناسایی تومور درم حال خونریزی، تصویربرداری‌های تشخیصی مثل سونوگرافی، CT اسکن یا MRI برای گربه‌تان انجام دهد تا بتواند تومور را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را برای او انتخاب کند.
۳. گربه‌تان را چک کنید که کَک نداشته باشد. آلودگی شدید به کَک یا شپش هم می‌تواند باعث کم‌خونی شود چون این انگل‌ها از خون تغذیه می‌کنند. برای درمان این نوع کم‌خونی، باید انگل‌ها از بین بروند. به این ترتیب علت اصلی مشکل برطرف می‌شود و به گربه‌تان کمک می‌کند بتواند گلوبول‌های قرمز از دست رفته را جایگزین کند.
- داروهای کنترل کَک زیادی موجود است. حتماً از دارویی برای گربه‌تان استفاده کنید که اثربخشی آن تأیید شده باشد.
۴. گربه‌تان را چک کنید که انگل‌های دیگری نداشته باشد. انگل‌های واگیردار و منتقل شده از خون ممکن است به گلبول‌های قرمز آسیب وارد کنند و باعث کم‌خونی شوند. مراجعه به دامپزشک برای کمک به این شرایط بسیار مهم است زیرا آن‌ها به داروهای خاصی مانند پریماین-کنین-کلیدمایسین و آنتی‌بیوتیک مثل تتراسایکلین نیاز دارند.
۵. ببینید گربه‌تان مشکل کلیوی نداشته باشد. یکی از متداول‌ترین دلایل کم‌خونی در گربه‌ها مشکلات کلیوی است. دلیل آن این است که کلیه هورمونی به نام اریتروپویتین ترشح می‌کند که مغز استخوان را برای تولید گلبول‌های قرمز جدید تحریک می‌کند. نارسایی کلیه باعث می‌شود که بافت فعال کلیه با بافت‌های زخم جایگزین شود و این یعنی سلول‌های کمتری برای ترشح اریتروپویتین باقی می‌ماند.
۶. ببینید گربه‌تان بیماری خودایمن نداشته باشد. بیماری خودایمن زمانی رخ می‌دهد که بدن در برابر بافت‌های خود قرار می‌گیرد و سیستم ایمنی بدن به این بافت‌ها به چشم مهاجمان خارجی نگاه کرده و آن‌ها حمله می‌کند و باعث کم‌خونی می شود. این مشکل هم می‌تواند موجب کم‌خونی در گربه‌ها شود.
- اگر پزشک بیماری خودایمن را به‌عنوان علت کم‌خونی در گربه‌تان تشخیص دهد، گربه‌تان به داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی مثل کورتیکوستروییدها نیاز پیدا خواهد کرد. این داروها واکنش ایمنی بدن و حمله را متوقف می‌کند و به بدن اجازه می‌دهد گلوبول قرمز خون بسازند.
روش ۲: درمان گربه‌ی مبتلا به کم‌خونی
۱. درمورد مکمل‌های غذایی با دامپزشک صحبت کنید. دامپزشک احتمالاً برای درمان گربه‌تان مکمل‌های آهن و ویتامین B تجویز خواهد کرد. بسیاری از گربه‌های مبتلا به نارسایی کلیه اشتهای کمی دارند و ممکن است دچار کمبود این ویتامین‌ها باشند. بااین‌حال، فایده‌رسانی این مکمل‌ها محدود است و باید درکنار درمان‌های دیگر کم‌خونی استفاده شوند.
۲. درمورد تزریق خون با دامپزشک صحبت کنید. در موارد کم‌خونی حاد، ممکن است به تزریق خون نیاز باشد. تزریق خون در گربه‌ها به‌دلیل واکنش‌های متقاطع حاد یا خفیف بسیار پیچیده است. به‌خاطر این مشکلات و خطر بروز مشکلات جدی، دامپزشک مطمئناً برای انتقال خون شما را به متخصص ارجاع خواهد داد.
۳. برای درمان گربه‌تان حتماً از دستوران دامپزشک پیروی کنید. کم‌خونی معمولاً درنتیجه بیماری دیگری در بدن اتفاق می‌افتد که باید تا قبل از پیشروی کم‌خونی درمان شود. روش‌های درمانی که می‌توان برای آن استفاده کرد عبارتند از: داروها، عمل جراحی یا مداخله دامپزشکی.
- مطمئن شوید که حتماً دستورات دامپزشک را رعایت می‌کنید و درصورت وخیم‌تر شدن شرایط گربه‌تان یا بهتر نشدن وضعیت او، حتماً با دامپزشک تماس بگیرید.
روش ۳: تشخیص کم‌خونی در گربه‌ها
۱. توجه داشته باشید که کم‌خونی خفیف ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد. کم‌خونی خفیف ممکن است تا زمانی که به درجه حاد نرسیده است، هیچ نشانه‌ای نداشته باشد. به همین دلیل خیلی مهم است که گربه‌تان را برای چکاپ سالانه حتماً پیش دامپزشک ببرید تا درصورت وجود مشکلات جسمی خاص، جلوی پیشرفت و وخیم‌تر شدن بیماری گرفته شود.
۲. حواس‌تان به کم شدن جدی سطح انرژی گربه‌تان باشد. بااین‌که گربه‌ها عموماً کمی تنبل‌اند، ولی بی‌حالی وضعیت طبیعی‌ای برایشان نیست. اگر گربه‌تان به‌خاطر این‌که خواب است غذایش را نمی‌خورد یا وقتی از سر کار برمی‌گردید، می‌بینید که هنوز همان‌جایی است که صبح رفتید، احتمالاً گربه‌تان دچار بی‌حالی است.
۳. به اشتهای گربه‌تان توجه کنید. بی‌اشتهایی هم می‌تواند یکی از علائم احتمالی کم‌خونی در گربه‌ها باشد. دقت کنید که گربه‌تان چقدر غذا می‌خورد. اگر مقدار غذایی که می‌خورد از میزان همیشگی‌اش کمتر است، می‌تواند نشانه‌ی کم‌خونی در او باشد.
۴. رنگ لثه گربه‌تان را چک کنید. یکی از علائم کم‌خونی در گربه‌ها این است که لثه‌هاشان رنگ‌پریده می‌شود. رنگ لثه‌های گربه‌تان باید صورتی باشد، درست مانند انسان‌ها. بهتر است رنگ لثه‌های گربه‌تان را در نور طبیعی چک کنید. نورهای مصنوعی ممکن است باعث شود رنگ لثه‌ی گربه‌تان زرد یا کرمی رنگ به نظر برسند.
- برای چک کردن لثه گربه‌تان، به‌آرامی لب بالای او را بالا ببرید و به لثه‌ها نگاه کنید. اگر لثه‌ها حالت رنگ‌پریدگی داشت ،می‌تواند یکی از علائم کم‌خونی باشد.
۵. گربه‌تان را برای آزمایش کامل پیش دامپزشک ببرید. اگر گربه‌تان دچار رنگ‌پریدگی لثه یا سایر علائم کم‌خونی است، باید او را پیش دامپزشک ببرید. دامپزشک گربه‌تان را به‌طور کامل معاینه می‌کند و مشکلاتی مثل کَک، شپش یا سایر انگل‌ها را در او بررسی می‌کند. همچنین بزرگ‌شدن غیرطبیعی بعضی اندام‌ها یا توده‌ها در شکم را که می‌تواند نشانه‌ی تومور باشد چک می‌کند.همچنین ممکن است برای انجام آزمایش خون، از گربه‌تان نمونه خون بگیرد.
- در آزمایش خون بیوشیمی خون گربه‌تان و میزان گلوبول‌های قرمز و سفید او بررسی می‌شود و دامپزشک از روی آن می‌تواند بفهمد که گربه‌تان کم‌خونی دارد یا خیر و همچنین می‌تواند میزان حاد بودن آن را هم مشخص کند.
سؤال و جواب‌های متداول
سؤال: آیا کک می‌تواند باعث کم‌خونی در گربه‌ها شود؟
جواب: کک خون گربه را می‌مکد و اگر گربه مقدار زیادی کک داشته باشد، می‌تواند منجر به کم‌خونی شود. علتش این است که گربه میزان بیشتری خون در مقابل میزان خون ساخته شده توسط مغزاستخوان از دست می‌دهد. البته این اتفاق یک‌شبه نمی‌افتد، به همین‌دلیل انجام درمان‌های منظم کَک برای جلوگیری از چنین مشکلی کافی خواهد بود.
سؤال: آیا گربه‌ها می‌توانند از کم‌خونی بهبود پیدا کنند؟
جواب: نکته‌ی مهم در بهبودی از کم‌خونی تشخیص و درمان بیماری‌ای است که منجر به کم‌خونی شده است. مثلاً انگل‌های خونی مثل هموبارتونلا سیستم‌ایمنی را تحریک می‌کند تا گلبول‌های قرمز را نابود کنند و درنتیجه باعث کم‌خونی می شود. اگر این انگل درمان شود، به بدن گربه این فرصت داده می‌شود که گلوبول‌های از دست‌رفته را جایگزین کند.
سؤال: آیا امکان دارد گربه در اثر کم‌خونی بمیرد؟
جواب: متاسفانه بله، ممکن است کم‌خونی آنقدر شدید باشد که باعث مرگ گربه شود. کم‌خونی به کمبود گلبول‌های قرمز حامل اکسیژن گفته می‌شود که درنتیجه باعث کمبود سلول‌های حامل اکسیژن در بدن می‌شود. بااین‌حال، بیشتر گربه‌های مسن با درجه خفیف کم‌خونی زندگی می‌کنند و این موضوع تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر کیفیت زندگی آن‌ها ندارد.
سؤال: چه چیزی باعث کم‌خونی در گربه‌ها می‌شود؟
جواب: عوامل متعددی است که می‌تواند باعث کم‌خونی در گربه‌ها شود که این عوامل به گروه‌های مختلف تقسیم می‌شوند: کم‌خونی ناشی از تخریب (مثل بیماری‌های خودایمن یا انگل‌های خونی)، از دست دادن خون (مثل خونریزی داخلی و یا اختلالات خونی) و ضعف در تولید خون (مثل مشکلات مغز استخوان). ازجمله عوامل تاثیرگذار دیگر می‌توان به مثل فقر آهن (که در گربه‌ها نادر است) و بیماری‌های کلیوی اشاره کرد.
