آمدن یک نوزاد تازه به خانواده همان‌قدر که برای شما استرس‌زا است می‌تواند برای سگ‌تان هم استرس‌زا باشد. برای اینکه مطمئن شوید سگ و نوزاد تازه‌وارد به‌خوبی همدیگر را قبول می‌کند، باید آماده‌سازی را از دوران بارداری شروع کنید. سگ‌تان را با صداها، اشیائ و وسایل مربوط به بچه آشنا کنید تا بعد از آمدن نوزاد به خانه، سگ وحشت‌زده نشود. وقتی نوزاد وارد خانه می‌شود، آشنا شدن آرام‌آرام و با احتیاط باعث می‌شود درمورد همدیگر شناخت پیدا کنند. با بزرگ‌تر شدن بچه، خیلی مهم است که برای ایمنی و محافظت از هر دوشان همیشه رابطه‌ی آنها را زیر نظر داشته باشید.
بخش ۱: آموزش سگ‌تان قبل از به دنیا آمدن بچه
۱. دستورات پایه را به سگ‌تان آموزش دهید. اگر سگ‌تان هنوز یاد نگرفته که به دستورات پایه واکنش دهد، الان زمان یادگیری‌اش است. این دستورات از رفتارهای نامناسب سگ‌تان در کنار نوزاد جلوگیری می‌کند و رفتار کلی او را هم بهتر می‌کند. بهترین دستوراتی که می‌توانید به سگ‌تان آموزش دهید، دستور «بنشین»، «بیا» و «ولش کن» است.
- برای یاد دادن دستوری به سگ‌تان، باید حین ادا کردن دستور مثلاً «بشین» یا «بیا»، رفتار درست را به او نشان دهید. اگر به‌خوبی آن را انجام داد، به او تشویقی بدهید. کم‌کم می‌تواند بین آن کلمه و دستور ارتباط ایجاد کند.
- اگر سخت‌تان است خودتان به سگ‌تان آموزش دهید، می‌توانید برایش مربی بگیرید. بعضی مربی‌ها حتی کلاس‌های ویژه ایمنی در کنار کودک هم دارند.
- حتماً چه خودتان و چه مربی باید از تکنیک‌های تشویقی مثبت برای آموزش سگ‌تان استفاده کنید، نه تنبیه به‌خاطر رفتار منفی. استفاده از کلیکر برای آمرزش سگ‌تان هم روش موثر و مثبتی است که می‌توانید از آن استفاده کنید.
۲. رفتارهای مشکل‌سازش را متوقف کنید. اگر سگ‌تان عادت‌های خاصی دارد که ممکن است به بچه آسیب برساند، باید قبل از آمدن بچه به خانه، به سگ‌تان آموزش دهید که این رفتارهای خود را ترک کند. این رفتارها ممکن است برای بزرگ‌ترها بی‌ضرر باشد اما به بچه آسیب برساند.
- اگر سگ‌تان روی دیگران می‌پرد، ممکن است بعداً روی کسی که بچه را در بغل دارد هم بپرد یا حتی سعی کند روی خود بچه بپرد.
- اگر سگ‌تان دوست دارد توی بغل بنشیند، بهتر است تشویقش کنید که به‌جای توی بغل آرام کنار دست‌تان بنشیند. به او آموزش دهید که فقط وقتی خواستید توی بغل‌تان بیاید.
- مطمئن شوید که سگ‌تان می‌تواند با لیش به‌خوبی راه برود. این باعث می‌شود مطمئن شوید که بعدها موقع پیاده‌روی با کالسکه می‌تواند رفتار درستی داشته باشد.
۳. سگ‌تان را با بچه‌ها اجتماعی کنید. در صورت امکان، هم داخل خانه خودتان و هم بیرون از آن برنامه‌ای بگذارید که سگ‌تان با بچه یا نوزادی روبه‌رو شود. ببینید سگ‌تان کنار بچه‌ها چه رفتاری دارد. قبل از این آشنایی مطمئن شوید که بچه رفتار درست در کنار سگ‌ها را می‌داند (مثلاً برایش توضیح دهید که چطور باید به‌آرامی سگ را نوازش کند یا موها و دمش را نکشد).
- می‌توانید از دوستان یا اعضای خانواده که بچه دارند بخواهید که اگر دوست دارند بگذارند بچه‌شان با سگ‌تان بازی کند.
- اگر سگ‌تان موقعی که بچه نوازشش می‌کند یا با او بازی می کند آرام بود، به او تشویقی بدهید. این باعث می‌شود بچه‌ها خاطره‌ای مثبت در ذهن سگ‌تان ایجاد کند و بداند که آرام ماندن در کنار آنها تشویقی به دنبال خواهد داشت.
- اگر سگ در کنار بچه باخشونت رفتار کرد، سریع او را از آن موقعیت دور کنید و حتماً از یک رفتارشناس و متخصص برای اصلاح رفتار او کمک بگیرید.
۴. دسترسی سگ‌تان را به بعضی قسمت‌های خانه محدود کنید. اگر قرار است سگ‌تان اجازه نداشته باشد بعد از آمدن بچه به اتاق بچه یا هر نقطه‌ی دیگر خانه دسترسی داشته باشد، محدود کردن او را به این قسمت‌های خانه باید از قبل شروع کنید. این‌کار باعث می‌شود بعد از ورود بچه، این عدم دسترسی به نظرش طبیعی بیاد.
- می‌توانید از موانع فیزیکی مثل پارک برای مسدود کردن بعضی قسمت‌ها و اتاق استفاده کنید. این کمک می‌کند سگ‌تان در عین که می‌تواند بوی آن اتاق را حس کند تا به حضور بچه عادت کند، اما نتواند وارد آن اتاق شود.
۵. قسمت‌های حساس سگ را لمس کنید. خوب است که زودتر سگ را به تماس غیرعادی و خشن عادت بدهید. قسمت‌هایی از بدن سگ‌تان را نوازش کنید که تصور می‌کنید تو دست گرفتنش برای بچه آسان است مثل پاها، صورت، دم، شکم، گوش‌ها و دهان. اگر حین این نوازش سگ‌تان آرام بود حتماً به او تشویقی بدهید. این کار را چند بار در روز به مدت چند دقیقه تکرار کنید.
۶. برنامه‌ی سگ‌تان را تغییر دهید. وقتی بچه به دنیا بیاید، مطمئناً ساعت ورزش، غذا خوردن و بازی کردن سگ‌تان تغییر خواهد کرد. به‌همین‌دلیل، قبل از ورود بچه، از یک تا چهار ماه قبل‌تر، کم‌کم برنامه سگ‌تان را چند دقیقه‌ای در روز تغییر دهید.
- غذای سگ‌تان را در ساعتی غیرعادی به او بدهید تا کم‌کم انتظارش از اینکه سر ساعت به او غذا بدهید از بین برود. مثلاً به‌جای اینکه هر روز سر ساعت ۸ صبح به‌ش غذا بدهید، هر روز یک ساعت غیرمشخص بین ۶ تا ۹ صبح غذایش را بدهید.
بخش ۲: آماده کردن سگ‌تان برای نوزاد بعد از ورود به خانه
۱. سگ‌تان را به وسایل مربوط به بچه معرفی کنید. اگر قرار است سگ‌تان اجازه‌ی ورود به اتاق بچه را داشته باشد، بگذارید داخل اتاق و وسایل جدید مثل گهواره، اسباب‌بازی‌ها و میز تعویض را حسابی بو بکشد. به او زمان کافی برای کشف آن فضا را بدهید و اگر آنجا آرام بود، به او تشویقی بدهید.
- سگ‌تان را با بوهای مربوط به بچه آشنا کنید. بگذارید ظرف چیزهایی مثل پودر بچه، روغن، شامپو یا پوشک بچه را بو بکشد. حتا می‌توانید کمی از پودر بچه را روی لباستان بپاشید و بگذارید سگ‌تان بود بکشد.
۲. یک عروسک بخرید. بهتر است عروسکی که خیلی شبیه به بچه باشد و مثل بچه گریه کند و صداهای بچه تولید کند بخرید. جلوی سگ‌تان با عروسک مثل بچه رفتار کنید. این باعث می‌شود سگ‌تان از قبل کارهایی را که ممکن است با بچه انجام دهید ببیند و بتواند به صداهایی که بچه تولید می‌کند عادت کند. می‌توانید کارهای زیر را با عروسک انجام دهید:
- بگذارید عروسک گریه کند.
- عروسک را بغل بگیرید و تکان دهید.
- عروسک را در گهواره بگذارید و تکان دهید.
- پوشک عروسک را عوض کنید.
- وقتی عروسک در آغوش‌تان است، بگذارید سگ‌تان آرام کنارتان بنشیند.
- اگر سگ‌تان را برای پیاده‌روی می‌برید، عروسک را هم در گهواره بگذارید و ببرید.
۳. وقتی که برای سگ‌تان می‌گذارید را آرام‌آرام کمتر کنید. طی ماه‌ها اول بچه بیشتر وقت شما را به خود اختصاص خواهد داد و این یعنی دیگر نخواهید توانست مثل قبل برای سگ‌تان وقت بگذارید. بااینکه نباید به سگ‌تان بی‌محلی کنید و نادیده‌اش بگیرید، کم‌کم زمانی را که با او می‌گذرانید کمتر کنید، مثلاً روزی ده دقیقه از آن زمان کم کنید.
- اگر سگ‌تان خیلی به شما وابسته است، بهتر است از یکی دیگر از اعضای خانواده بخواهید که وقت بیشتری را با سگ‌تان بگذراند تا پیوند عمیق‌تری با سگ‌تان پیدا کند. این باعث می‌شود وقتی شما مشغول مراقبت از نوزاد هستید، کسی باشد که با سگ‌تان وقت بگذراند.
۴. سگ‌تان را پیش دامپزشک ببرید. حتماً واکسیناسیون سگ‌تان باید به‌روز باشد. اگر سگ‌تان عقیم نشده است، بهتر است این کار را انجام دهید. سگ‌های عقیم‌شده اغلب آرام‌ترند و خشونت کمتری نسبت به سگ‌هایی که عقیم نشده‌اند نشان می‌دهند.
- برای اصلاح موهای اضافی، کوتاه کردن ناخن‌ها و تمیز کردن گوش‌های سگ‌تان او را پیش آرایشگر ببرید چون ممکن است بعد از به دنیا آمدن بچه، تا چند وقت نتوانید این کارها را انجام دهید.
بخش ۳: معرفی کردن سگ‌تان به نوزاد تازه‌وارد
۱. وقتی در بیمارستان هستید، از کسی بخواهید از سگ‌تان مراقبت کند. بااینکه ورود بچه به خانه ممکن است گیج‌کننده باشد، خیلی مهم است که در طول این مدت مراقب سگ‌تان باشد. از یکی از اعضای خانواده بخواهید که در غیاب شما از سگ‌تان مراقبت کند. هر چه در زمان غیاب شما از سگ‌تان بهتر نگهداری شود، احتمال استرس گرفتن او و هیجانی شدنش بعد از ورود بچه کمتر می‌شود.
۲. یکی از لباس‌های بیمارستان را همراه خودتان به خانه بیاورید. بعد از به‌دنیا آمدن بچه اما قبل از آمدن بچه به خانه، از کسی بخواهید که یک تکه لباس یا پتوی بچه را به خانه ببرد. آن را به سگ‌تان بدهد تا بو بکشد. این کار باعث می‌شود قبل از ورود بچه به خانه، سگ‌تان با بود او آشنا شود و با دیدن او استرس کمتری پیدا کند.
۳. وقتی وارد خانه شدید، با سگ‌تان خوش و بش کنید. از کسی بخواهید با بچه بیرون خانه منتظر بماند یا بچه را به اتاقی دیگر ببرد. وارد خانه شوید و به‌آرامی با سگ‌تان احوالپرسی کنید. قبل از آمدن بچه، بگذارید شما و بقیه‌ی اعضای خانواده را بو بکشد.
۴. لیش سگ‌تان را ببندید. بهتر است زمان معرفی سگ‌تان به نوزاد، لیش سگ‌تان بسته باشد. بااینکه رفتار سگ‌تان دوستانه است، ممکن است به‌سادگی به‌خاطر هیجانش به نوزاد آسیب برساند. وقتی بچه بغل‌تان است، از یک نفر دیگر بخواهید که لیش سگ را در دست بگیرد.
۵. نوزاد را در آغوش‌تان بگیرید و بنشینید. محل مطمئنی را پیدا کنید و نوزاد را در آغوش بگیرید و بنشینید. از کس دیگری بخواهید که سگ‌تان را با لیش آرام‌آرام سمت شما بیاورد.اگر سگ‌تان شروع به پریدن کرد، مکث کنید تا آرام شود. وقتی به اندازه‌ی کافی آرام بود، می‌توانید اجازه دهید بچه را بو بکشد. اگر سگ‌تان خشن شد، بلافاصله او را از اتاق بیرون ببرید.
- اگر بیشتر از یک سگ دارید، آنها را یکی‌یکی با نوزاد آشنا کنید.
- اگر سگ‌تان سروصدا کرد یا خواست روی بچه بپرد، به‌آرامی لیشش را بکشید و از دستوراتی مثل «بیا» برای پرت کردن حواسش استفاده کنید. او را از اتاق بیرون ببرید و زمان دیگری را برای آشنا کردنشان انتخاب کنید.
بخش ۴: مراقبت از سگ‌تان بعد از ورود بچه
۱. سگ‌تان را هم در فعالیت‌ها شرکت دهید. بااینکه سرتان حسابی به بچه گرم است، باید سعی کنید سگ‌تان را هم تا می‌شود مشغول نگه دارید. اسباب‌بازی‌های کافی در اختیار او قرار دهید. ورزش و پیاده‌روی‌اش را برای جلوگیری از رفتارهای مخرب فراموش نکنید. حتا می‌توانید به فعالیت‌هایی که سگ‌تان می‌تواند با بچه انجام دهد فکر کنید، مثل رفتن به پیاده‌روی.
۲. وقتی بچه و سگ‌تان کنار هم هستند، نظارت داشته باشید. با بزرگ‌تر شدن بچه، ممکن است با کنار هم بودن سگ و بچه راحت‌تر باشید اما هیچ‌وقت نباید این دو را با هم تنها بگذارید. اگر بچه سگ را اذیت کند، ممکن است سگ‌تان گازش بگیرد. حتا ممکن است آسیب‌دیدگی‌های تصادفی اتفاق بیفتد. مثلاً ممکن است سگ غیرعمدی به بچه چنگ بیندازد و آسیب‌دیدگی جدی ایجاد کند.
- اگر متوجه شدید که سگ‌تان کنار بچه رفتار مناسبی ندارد، با استفاده از دستورانی مثل «بشین» یا «بیا» او را آرام کنید. اگر دستور را به‌موقع اجرا کرد، تحسینش کنید.
۳. به سگ‌تان فضای خصوصی بدهید. سگ‌تان باید یک فضای خصوصی در خانه داشته باشد تا اگر استرس گرفت یا ترسید بتواند به آنجا پناه ببرد. این فضا می‌تواند جای‌خوابش یا یک گوشه‌ی خانه باشد. سگ‌تان باید همیشه به این فضا دسترسی داشته باشد و وقتی سگ‌تان آن‌حاست شما مزاحمش نشوید. با بزرگ‌تر شدن بچه، به او هم آمرزش بدهید که به این فضای امن سگ وارد نشود و وقتی سگ‌تان آن‌جاست مزاحم او نشود.
- با بزرگ‌تر شدن بچه، رفتار کردن با سگ را کم‌کم به او آموزش دهید.
نکات ارتباط سگ و نوزاد
- بدانید که هر چقدر هم که سگ‌تان را برای این داستان آماده کنید، باز هم ورود یک عضو جدید به خانواده برای سگ‌تان دشوار است.
- همیشه تمام ارتباطات سگ‌تان و نوزاد را تحت نظر داشته باشید.
- اگر سگ تان در کنار بچه با خشونت رفتار کرد، از یک رفتارشناس سگ و متخصص کمک بگیرید.
- وقتی در بیمارستان هستید، مطمئن شوید که کسی به‌خوبی از سگ‌تان مراقبت می‌کند. بهتر است این فرد کسی باشد که سگ‌تان می‌شناسد تا موقع آمدن بچه دچار استرس نشود.
هشدارها
- سگ‌تان را مجبور نکنید که با بچه ارتباط بگیرد. ممکن است در ابتدا از بچه بترسد، باید بگذارید خودش هر زمان خواست برای آشنا شدن با بچه قدم بردارد.
- به هیچ‌وجه سگ‌تان را با بچه تنها نگذارید. اگر سگ‌تان در اتاقی با بچه تنها باشد، ممکن است از روی ترس خشن شود. دقت کنید که همیشه راهی برای دور شدن از بچه و رفتن به اتاقی دیگر داشته باشد.
- به هیچ وجه بدون نظارت خودتان سگ‌تان را کنار بچه نگذارید. رفتار سگ شما ممکن است تغییر کند و حتی مهربان‌ترین سگ‌ها ممکن است گاز بگیرند.
- رفتارهای دوستانه از جانب سگ‌تان ممکن است برای آدم بزرگ‌ها بی‌ضرر باشد، اما ممکن است به نوزاد آسیب برساند.
