شرایطی را تصور کنید که حیوانی را بدون اینکه بدانید آبستن بوده است خریداری کرده‌اید. و خیلی زود صاحب چندین نوزاد سگ یا گربه خواهید شد. اگر برای بار اول در شرایط نگهداری از نوزاد قرار گرفته باشید، یا توله سگ و بچه گربه‌ای را بدون مادر پیدا کنید، هزاران سوال بی پاسخ در ذهن شما پیش خواهد آمد که چطور باید از نوزاد یا نوزادان سگ‌ها و گربه‌ها مراقبت کنم. بنابراین اگر هم اکنون در این شرایط هستید یا اگر میخواهید اطلاع جامعی از نگهداری توله سگ (پاپی) و گربه (کیتی) در دو ماه اول زندگی بدست آورید تا پایان این مقاله همراه آیراوت باشید.
نگهداری توله سگ و بچه گربه کمتر از دوماه
بچه گربه‌ها و توله سگ‌ها خیلی نابالغ تر از سایر گونه‌های اهلی به دنیا می‌آیند، بنابراین مراقبت و نگهداری آن‌ها در ۲۴ ساعت اول زندگی‌شان بسیار حائز اهمیت است.
همچنین این کوچک بودن سایز و نابالغ بودن، نگهداری پاپی یا کیتی را دشوارتر کرده است.از فاکتورهای مهم و کلیدی در نگهداری توله سگ و بچه گربه، تنظیم دمای مناسب محیط میباشد.
زیرا نوزادان سگ و گربه به دلیل چربی کم ،گردش خون ضعیف و ناتوانی در له له زدن توانایی تنظیم بدن خودشان را ندارند.
نگهداری از پاپی و کیتی بی مادر
به دلایل مختلفی ممکن است مادر پس از زایمان از دست برود و همین امر موجب مرگ بسیاری از نوزادان خواهد شد، توله سگ و بچه گربه بدون مادر، به دلیل ضعف شدید و محرومیت از شیر مادر و ابتلا به بسیاری از عفونت‌ها ممکن است در ساعات اولیه تولد از دست بروند.
نوزادان سگ و گربه در هفته اول زندگی باید شیر بخورند و بخوابند، اما نوزادان محروم از شیر مادر دچار استرس هستند. همچنین محرومیت از شیر مادرباعث محرومیت از آنتی‌بادی‌های مادری میشود که حیوان را مستعد ابتلا به بسیاری از عفونت‌ها میکند.
بنابراین هنگام نگهداری از نوزادان باید مرتب دست‌های خود را بشویید و رفت و آمد به محیط زندگی نوزادان را به حداقل برسانید.
نوزادان سگ و گربه از نظر فیزیکی بسیار به مادر خود نیازمندند زیرا نبود مادر باعث هایپوترمی(کاهش ناگهانی دمای بدن)، هایپوگلایسمی(کاهش شدید قند خون)، و بسیاری از بیماری‌های عفونی میشود.
Fostering یا مادر جانشین برای پاپی و کیتی ها:
این کار یعنی پیدا کردن سگ ماده یا گربه ماده تازه زا برای جایگزین کردن مادر نوزادان بی سرپرست، این کار ممکن است خطراتی را در پی داشته باشد، مثلا ممکن است به بچه گربه یا توله سگ حمله کند یا حتی آن‌ها را بکشد. اما اگر مادر جانشین، این مسئولیت را بپذیرد به سرعت به شرایط نوزادان رسیدگی خواهد کرد که وظیفه شما در این شرایط این است که دائما باید وضعیت توله سگ و بچه گربه را مورد بررسی قرار دهید.
غذا دادان به بچه گربه‌ها و توله سگ‌های بی مادر:
مهمترین نکته درباره غذا دادن به نوزادان سگ‌ها و گربه‌های بی‌مادر استریل بودن تمام وسایل مربوط به آن‌ها در ۴۸ ساعت اول زندگی آن‌هاست. و همچنین شیر باقی مانده باید در یخچال نگهداری شود. باید هر دو روز یکبار وزن آن‌ها اندازه‌گیری شود و معمولا اولین مشکل توله‌های بی مادر کاهش وزن آن‌هاست.
محیط نگهداری پاپی و کیتی:
کنترل محیط بسیار مهم است و باید نوزادان در جای گرم و خشک و راحت باشند و همچنین باکس نگهداری آن‌ها باید راحت و قابل شستشو باشد. ترجیحا این باکس پلاستیکی بوده و حتما کف آن باید با مدهای گرما دهنده پوشیده شده باشد، و باکس نگهداری نباید در ارتفاع یا کنار شومینه و منبع گرما دهنده قرار بگیرد. استفاده از لامپ گرمادهنده در بالای باکس برای کنترل دما میتواند رطوبت داخل باکس را کم کند و همچنین ممکن است موجب سوختگی توله‌ها شود. باید محیط آرام و کم سر و صدا باشد، و کسی که آن‌ها را حمل میکند باید آرام و بی استرس باشد(ترجیحا بچه ها این کار را انجام ندهند.).
دمای لازم برای محیط به شرح زیر است:
| سن بچه گربه یا توله سگ(هفته) | دمای بدن حیوان(سانتی گراد) | دمای مناسب محیط(سانتی گراد) |
| هفته اول | 37-35 | 32-30 |
| هفته دوم وسوم | 37.8-36.1 | 26.7-29.4 |
| هفته چهارم | 38.3-37.2 | 21.1-23.9 |
هایپوترمی یا کاهش دمای بدن در توله سگ و بچه گربه خیلی سریع اتفاق می افتد و نوزادان از طریق تماس با مادرشان میتوانند دمای بدن خودرا تنظیم کنند. بنابراین حداقل تا یکماه بهتر است نوزادان کنار مادرشان بمانند. فاکتور بعدی که باید به آن توجه کنید رطوبت محیط است که باید حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد باشد تا از خشک شدن پوست نوزاد و کم آبی و دهیدره شدن آن جلوگیری شود.
فاکتور مهم بعدی تغذیه است، زمانی که نوزادان سگ و گربه بدنیا می‌آیند، دستگاه گوارش کارآمدی ندارند بنابراین تغذیه نوزادان در هفته‌های اول زندگی بسیار مهم است و از مشکلات گوارشی رایج در نوزادان اسهال است، که دلایل متعددی از جمله عفونت گوارشی دارد.
نحوه تغذیه بچه گربه و توله سگ
- میتوان از شیشه شیر یا لوله معدی استفاده کرد، در صورتی که نوزادان وضعیت خوب و توانایی مکیدن داشته باشند شیشه شیر گزینه مناسبی برای شیر دادان به آن‌هاست. اما اگر توانایی مکیدن ندارند باید از لوله معدی استفاده کرد.
- موقع شیر دادن به هیچ عنوان نباید عجله کنید زیرا ممکن است سرعت زیاد شیر موجب آسپیره شدن شیر در ریه بشود، و حیوان ترجیحا سر خود را نباید تکان بدهد تا شیر وارد نای نشود.
- همچنین موقع شیردادن نباید شیشه را در دهان حیوان جابه‌جا کنید زیرا ممکن است هوا وارد معده شود و موجب کولیک یا دل درد شود.
- از غذا دادن بیش از اندازه خودداری کنید زیرا باعث اسهال و استفراغ و آسپیره شدن در ریه میشود. بهتر است هر دو ساعت یکبار غذا دهید اما با وعده‌های کمتر به اندازه ۸ بار در روز.
- هرچه سن حیوان بالا برود این فاصله زمانی طولانی‌تر میشود و وعده‌های غذایی بیشتر میشود
- دمای شیر باید حدود ۳۶ درجه باشد و حتما قبل از غذا دادن به حیوان دنای شیر را روی دست خود تست کنید .
- اگر شیر سرد باشد موجب هایپوترمی و کاهش جذب و استفراغ میشود.
-
اگر شیر داغ باشد میتواند باعث سوختگی دهان حیوان شود.
کلستروم یا آغوز:
اولین شیری که نوزاد از مادر تغذیه میکند، آغوز نام دارد. که دارای آنتی‌بادی‌های مادری،آنزیم‌های گوارشی،چربی و پروتیین میباشد که از ۸ ساعت پس از تولد، که دستگاه گوارش توله پاپی یا کیتی توانایی جذب آغوز را پیدا میکند تا ۷۲ ساعت پس از تولد آغوز نام دارد.
اگر کلستروم در دسترس نباشد باید سرم مادری را بصورت خوراکی به توله سگ و بچه گربه، در کمتر از ۱۲ ساعت از طریق لوله توسط دامپزشک خوراند.
اگر در ۲۴ ساعت اول زندگی هیچ سرمی دریافت نکرده باشد باید بصورت تزریق زیرپوستی دریافت کند.
کاهش وزن در نوزادان سگ و گربه در ۲۴ساعت اول زندگی بدلیل از دست دادن آب امری طبیعی ست، اما اگر در ۲۴ ساعت اول زندگی ۱۰ درصد وزن اولیه خود را از دست بدهند. پیش‌آگهی بدی دارد و احتمال زنده ماندن کمی خواهند داشت. جثه کوچک ربطی به جنسیت نوزاد ندارد و به تغذیه مادر هنگام آبستنی و آنرمالی‌های نوزاد بستگی دارد.
در نوزادان سگ باید روزانه ۳تا۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن وزن بگیرند و در نوزادان گربه ۵۰تا۱۰۰ گرم در هفته باید وزن بگیرند.
نوزادان به ازای هر کیلوگرم وزن بدنشان، باید ۱۳۳ کالری در هر روز دریافت کنند. که اگر شیر مادر نتواند به تنهایی وزن خوبی به نوزاد بدهد باید از مکمل‌های غذایی مثل جایگزین‌های شیری که بصورت تجاری در پت شاپ‌ها موجود است برایشان استفاده کرد. توله سگ انرژی خود را درهفته اول از چربی‌ها بدست می‌آورد و نوزادان گربه انرژی خود را از پروتئین بدست می‌آورند. بنابراین لاکتوز منبع خوبی برای انرژی نیست و اگر دوز بالایی در تغذیه اول آن‌ها باشد میتواند باعث اسهال بشود.
وقتی قصد دارید جایگزین شیر مناسبی تهیه کنید حتما به اجزا تشکیل دهنده آن توجه کنید چون معده این نوزادان حجم کمی دارد و باید با کمترین میزان غذا بالانس انرژی و کالری رعایت شود.
شیشه شیر یا لوله معدی؟! کدام مناسب تر است؟
برای استفاده نوزادان خیلی ضعیف که توانایی مکیدن ضعیفی دارند شیشه شیر گزینه مناسبی نیست و باید از دامپزشک برای استفاده از لوله معدی کمک گرفت. قبل از غذا دادن به دمای بدن نوزاد توجه کنید،که باید ۵/۳۵ باشد. اگر دمای بدن خیلی پایین باشد باعث انسداد روده خواهد شد و مواد غذایی جذب نمیشود . بطور کلی تغذیه در یکسال اول زندگی بسیار مهم است و در طول عمر حیوان نقش مهمی دارد.
فرمول پیشنهادی برای تهیه جایگزین شیر خانگی توله سگ و بچه گربه
در اصل تهیه شیر جایگزین بسیار کار سختی‌ست زیرا رعایت کامل بالانس مواد غذایی مورد نیاز، کار ساده‌ای نیست. بنابراین بهتر است از جایگزین های شیر تجاری موجود در پت شاپ‌ها استفاده کنید. توجه داشته باشید شیر گاو یا بز، از لاکتوز بالایی برخوردار است. درحالی که شیر سگ ماده و گربه ماده از لاکتوز بسیار کمی برخوردار میباشد. پس توجه داشته باشید که مقدار بالای لاکتوز ممکن است باعث ایجاد اسهال در توله‌ها شود.
فرمول شیر جایگزین برای توله سگ ها:
- ۱۲۰سی سی شیر گاو یا بز
- ۱۲۰ سی سی آب
- ۲ تا۴ عدد زرده تخم مرغ
- ۱ تا۲ قاشق غذاخوری روغن گیاهی
- ۱۰۰۰میلی گرم کربنات کلسیم
فرمول شیر جایگزین بچه گربه:
- ۹۰سی سی شیر غلیظ شده
- ۹۰ سی سی آب
- ۱۲۰ سی سی ماست ساده اما پرچرب
- ۳ تا ۴ عدد زرده تخم مرغ کوچک
از چه زمانی میتوان غذای خشک شروع کرد:
-
- زمانی که نوزادان به ۴ هفته رسیدند میتوان غذای خشک را با آب میکس کرد(به نسبت ۱به۳)، و در اختیار حیوان قرار داد و در مورد کنسرو به نسبت ۱به۲ با آب میکس شود و در اختیار حیوان قرار دهید. وعده‌های اول باید بسیار کم باشد تا معده حیوان به آن عادت کند و در هفته‌های بعد دو یا سه بار در روز میتوان غذا در اختیار حیوان قرار داد.
-
- میزان غذا بسته به جثه و نژاد حیوان متفاوت خواهد بود و باید از زیاده روی در غذا دادن خودداری کرد.
-
- از ۵هفتگی باید آب در اختیار حیوان بگذارید.
-
- اگر غذا کالری خیلی زیادی داشته باشد حیوان با سرعت بالایی رشد میکند و فرصت کافی برای رشد و استحکام استخوان فراهم نمیشود و علاوه بر چاقی حیوان دچار عوارض استخوانی خواهد شد.
