چرا باید سگها و گربه هایمان را عقیم کنیم؟
همیشه این سوال اساسی برای صاحبان سگ و گربه پیش میآید که آیا با عقیم کردن، حیوان را از حق تولید مثل محروم میکنیم؟ و اینکه عقیم کردن تا چه اندازه میتواند برای حیوان ما مفید باشد؟
در اینجا پاسخ قاطعی برای این سوالات وجود دارد و آن اینست که شما با عقیم کردن حیوان خانگیتان زندگی آسوده و بدون دردسری را به او هدیه میکنید زیرا حیواناتخانگی در صورت عقیمشدن از زندگی سالمتری بهرهمند خواهند بود و اینکه حیوان شما تنها حق تولیدمثل خود را ازدست نمیدهد بلکه از بسیاری از مشکلات و بیماریهای ناشی از تولیدمثل نیز رها خواهد شد.
عقیم کردن سگ چه فوایدی دارد؟
سگها و گربهها اساساً مستعد بسیاری از تومورها و سرطانها در ناحیه تناسلی خود هستند که موجب کاهش طول عمر آنها و بیکیفیت شدن زندگی آنها میشود و این در حالیست که با عقیم کردن احتمال بروز این بیماریها بسیار کم خواهد شد برای مثال:
* عقیم کردن باعث پیشگیری از تومورهای پستانی میشود که در اثر تغییرات هورمونی، حیوان مستعدِ ابتلاء به این بیماری میشود.
* موجب پیشگیری از انتقال نقصهای ژنتیکی در گربهها یا سگها به نسلهای بعدی میشود برای مثال بدفرمیهای لگن که موجب لنگش حیوان تا آخر عمر میشود.
* در مورد گربهها و سگهای نر تومورهای بیضه بسیار شایع میباشد و در سنین بالا غالباً حیوان را درگیر میکند که در صورت عقیمبودن حیوان از این عارضه مصون خواهد بود.
* عقیم کردن از سرطانهای ناحیه تناسلی و مقعد مثل آدنومای پرینه (ناحیهای بین مقعد و آلتتناسلی) و همچنین از مشکلاتی مثل بزرگ شدن یا هایپرپلازی پروستات جلوگیری میکند.
* از خطرهای باروری و تولیدمثل مثل سختزاییهای حین زایمان که موجب مرگ حیوان میشود و همچنین از بسیاری از عفونتهای ناشی از زایمان پیشگیری میکند.
عقیم کردن چه تأثیری بر رفتار حیوانات و همچنین در کیفیت زندگی اجتماعی آنها دارد؟
عقیم کردن موجب بهبود کیفیت زندگی حیوانات میشود. از آنجایی که تغییرات هورمونی موجب بروز رفتارهای غیرارادی و غریزی در آنها میشود لذا عقیم کردن، حیوانات خانگی و صاحبان آنها را از این ناهنجاریهای رفتاری آسوده میدارد.
رفتار دعواکردن (غالباً در گربهها): گربهها بطور غریزی دارای عادت رفتاری دعواکردن با یکدیگر میباشند که در پی دعواکردن مشکلاتی چون بروز آبسهها (ایجاد تورم چرکی) و عفونتها را شاهد هستیم و در صورت عقیم کردن این رفتار تا ۹۰ درصد بهبود مییابد.
فرارکردن و در پی آن گمشدن: حیوانات خصوصاً گربهها در زمان فحل شدن در فصل جفتگیریشان تمایل شدیدی به خروج از خانه پیدا میکنند که در پی این خارج شدنها تصادفات و جراحات جبران ناپذیری رخ میدهد و همچنین احتمال دزدیده شدن و همینطور گمشدن وجود خواهد داشت اما در صورت عقیمبودن حیوان، این رفتار نیز تا ۹۰ درصد بهبود مییابد.
رفتار نشانهگذاری با ادرار (خصوصا در گربهها): رفتار نشانهگذاری با ادرار جهت تعیین قلمرو میباشد و رفتاری کاملاً غریزیست که غالباً رفتار آزاردهندهای برای صاحبین آنها میباشد که در صورت عقیمبودن این رفتار نیز اصلاح خواهد شد.
رفتارهای پرخاشگرانه و تهاجمی (غالباً در مورد سگهای ماده): سگهای ماده در صورت تغییرات هورمونی رفتارهایی غیرارادی و پرخاشگرانه و تهاجمی از خود بروز میدهند که موجب آسیبرساندن به خود و دیگران خواهد شد لذا در صورت عقیم کردن از این رفتار آزاردهنده نیز پیشگیری میشود.
یکی از دلایل مهم عقیم کردن خصوصاً در مورد حیواناتی که در محیط غیر از خانه زندگی میکنند کنترل ازدیاد جمعیت آنهاست که در سلامت و رشد جمعیت آنها تأثیر بسیار مثبتی دارد و از کشتارهای غیرانسانی که سالانه برای کنترل جمعیت آنها انجام میشود جلوگیری خواهد شد.
آیا عقیم کردن سگ و گربه معایبی هم برای حیوان دارد؟
مسلماً طبق مطالعاتی که صورت گرفته است معایب عقیم کردن در مقایسه با فوایدی که دارد بسیار ناچیز و قابل چشمپوشی میباشد اما در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
* احتمال چاقشدن حیوان و افزایش وزن حیوان وجود دارد که با یک رژیم غذایی مناسب به سادگی قابل جبران است.
* در صورت ممتاز بودن حیوان از نظر ویژگیهای برجسته مثل هوش بالا، قدرت یادگیری خوب و ویژگیهای ظاهری برجسته، عقیم کردن موجب از دست رفتن پتانسیلهای ژنتیکی برای انتقال به نسلهای بعدی میشود.
* اگر حیوان در سن نامناسب عقیم شود به علت نبود تستوسترون تمام ویژگیهای نرینگی در زمان بلوغ ظاهر نخواهد شد و حیوان جثه ضعیفی خواهد داشت و ممکن است از نظر فعالیتهای کاری (مثل سگهای گارد) نتواند بخوبی رفتار کند که با عقیم کردن در زمان مناسب این مشکل نیز بوجود نخواهد آمد.
سن مناسب عقیم سازی سگ و گربه چه زمانی است
با توجه به مطالعات گستردهای که در خصوص سن مناسب عقیم کردن صورت گرفته است در سگها و گربهها عمل عقیم کردن را بعد از ۸ هفتگی مجاز میدانند اما این زمان عقیم کردن برای آنها در آینده دردسرساز خواهد شد.
این احتمال وجود دارد که اگر سگها پیش از ۴ ماهگی عقیم شوند در آینده دچار بیاختیاری ادرار خواهند شد. همچنین در مورد گربهها در سنین کمتر از ۵ ماهگی خطرات ناشی از بیهوشی و احتمال ازدست رفتن حیوان به علت کوچک بودن وجود خواهد داشت و در مورد نرها احتمال عدم بلوغ کامل رخ خواهد داد.
پس با توجه به مطالب ذکر شده سن مناسب در غالب مطالعات صورت گرفته به شرح زیر میباشد:
- سگها بزرگتر از ۴ ماهگی
- گربهها بزرگتر از ۵ ماهگی
اما هرگز عدد دقیقی را بطور مشخص نمیتوان برای کلیه سگها و گربهها در نظر گرفت زیرا عقیم کردن بسته به گونه، نژاد، جثه، بیمار بودن یا سالم بودن حیوان متغیر خواهد بود.
* سگ گلدن رتریور ماده، باید تا زیر یک سالگی عقیم شود.
* نژاد لابرادور نر، ممکن است برای عقیم کردناش تا ۲سالگی هم صبر کنیم زیرا اگر بین ۶ تا ۱۱ ماهگی عقیم شوند خطر ابتلاء به برخی بیماریهای مفصلی و ارتوپدیک درست همانند سگهای عقیم نشده میشود.
* اگر سگ شما از نظر سلامتی و رفتاری هیچ مشکلی ندارد میتوانید برای عقیم کردن آن بین ۹ تا ۱۲ ماهگی نیز اقدام کنید زیرا در اینصورت حیوان از نظر جثه و توانایی در بیهوش شدن موقعیت بهتری دارد.
پیش از اقدام به جراحی عقیم کردن چه کارهایی باید انجام دهید؟
پیش از اقدام به جراحی عقیم کردن مثل انجام هر عمل جراحی دیگری ابتدا باید توسط دامپزشک از سلامت حیوان خود اطمینان حاصل کنید زیرا کوچکترین مشکلی در آزمایش خون و یا معاینه این عمل را به تأخیر میاندازد .
در صورت نر بودن حیوان باید از قرار داشتن هر دو بیضه در کیسه بیضه (نهان بیضگی) توسط دامپزشک اطمینان حاصل شود.
برای انجام جراحی عقیم کردن باید مثل هر عمل جراحی دیگری حیوان چند ساعت پیش از عمل گرسنه باشد.
عمل جراحی عقیم کردن به چه شکلی انجام میشود؟
در عمل جراحی عقیم کردن حیوان نر، هر دو بیضه برداشته میشود و در مورد مادهها، تخمدانها و رحم برداشته میشود. در جراحی عقیم کردن ریسک خونریزی یا خطرات رایج حین عملهای جراحی به مراتب کم است و برشهای جراحی بسیار کوچک و بسته به جثه حیوان متغیر است.
مراقبتهای پس از جراحی عقیم کردن به چه صورت میباشد؟
1- پس از بیهوشی ممکن است حیوان تا روز بعد هم خوابآلود باشد و هوشیاری قبل را نداشته باشد.
2- صاحب حیوان باید تمام رفتارهای حیوان را زیرنظر داشته باشد و در صورت مشاهده رفتار غیرعادی یا واکنش غیرعادی فوراً با دامپزشک تماس بگیرد.
3- زخم حیوان باید مرتباً چک شود ودر صورت مشاهده تورم یا خونریزی به دامپزشک مراجعه شود هرچند که تورم کیسه بیضه (اسکورتوم) پس از جراحی طبیعی است اما از آنجایی که صاحب حیوان نمیداند این تورم اگر تا چه اندازه باشد طبیعیست، بهتراست پس از مشاهده تورم با دامپزشک تماس بگیرد.
4- بخیهها اگر جذبی باشند بین ۱۰ تا ۱۴ روز جذب میشوند و اگر غیرجذبی باشند باید توسط دامپزشک برداشته شود.
محل زخم نباید توسط حیوان کنده و یا لیس زده شود در صورتی که حیوان در مورد جای زخم بازیگوشی میکند استفاده از گردنبند الیزابت الزامی است.